Zonder jou – Chantal van Gastel & Priscilla van Gastel
Originele titel: Zonder jou
Uitgeverij: HarperCollins
Uitgave: september 2016 / september 2017 (midprice)
ISBN: 9789402715903
Prijs paperback: €19,95
Prijs paperback midprice-editie: €10,00
Prijs ebook: €7,99
Wat doe je als je kind een steeds groter gevaar vormt voor zichzelf én anderen?
Valerie staat op een keerpunt. Voor de tweede keer in haar leven. En beide keren werd ze hiertoe gebracht door haar grote liefde Oscar. De eerste keer was jaren geleden, toen ze haar voorspelbare leven inruilde voor een vrijgevochten bestaan met hem.

De tweede keer is nu, nu hij op het punt staat haar en hun zoon Mick te verlaten. Niet omdat hun liefde voorbij is, maar omdat Mick lijdt aan een persoonlijkheidsstoornis die zo ontwrichtend is dat Oscar het niet meer kan verdragen. Plots staat Valerie er alleen voor. Terwijl het gedrag van Mick angstaanjagend uit de hand loopt, probeert Valerie uit alle macht zichzelf en haar kind te beschermen. Maar hoe doe je dat, als het grootste gevaar van hemzelf afkomstig is?

Valerie en Oscar zitten in Zonder jou op een roze wolk. Hun Mick met zijn knappe gezichtje is een baby om jaloers op te zijn: hij huilt niet. Ideaal, toch? Maar niets is minder waar in de thriller van Chantal en Priscilla van Gastel. Mick lacht namelijk niet, tot hij tweeënhalf jaar oud is en Valerie van de trap valt. Dan pas laat Mick zijn lach zien.

Zijn ouders schrijven zijn plezier bij het zien van pijn eerst nog aan toeval toe, maar wanneer Mick zich ontwikkelt, wordt duidelijk dat hij aan een persoonlijkheidsstoornis lijdt die ervoor zorgt dat hij een gevaar vormt voor zijn omgeving en ouders. Alleen is de goede hulp vinden nog best moeilijk en Valerie vreest voor een ernstige diagnose: is Mick net zo erg als criminelen in de gevangenis?

Van chicklit naar thriller
Zonder jou is op twee fronten een nieuwe uitdaging voor de auteurs van het boek. Zo brengt chicklit-queen Chantal van Gastel voor het eerst een thriller uit, maar tevens schrijft ze voor het eerst met haar zusje Priscilla van Gastel. De zussen debuteren als auteursduo, maar voelen in het boek aan als één. Waar je bij een boek met meerdere auteurs soms merkt dat er een verschil is in de schrijfstijl, heb ik daar bij Zonder jou totaal geen last van. De stijl van het boek blijft zo goed hetzelfde dat het gissen is naar wie wat heeft geschreven. Af en toe lijk je wat elementen te zien die van de oudste zus Chantal kunnen zijn, die met haar chicklit-achtergrond weet hoe ze met humor moet schrijven.

Een vermakelijk detail is namelijk dat de moeder van Valerie elf katten heeft. Al die katten zijn vernoemd naar beroemde “John’s”, naar Valeries vader John die zijn biezen pakte nog voor ze geboren werd. Meneertje Travolta, Cleese en Cusack komen voorbij. Het oog voor detail gaat door in verhaallijnen die de kriebels over je rug doen lopen. Zo is Mick altijd bezig om plannen te smeden. Soms kom je daar een deel van te weten en begin je te vermoeden wat er zou kunnen gebeuren. Wanneer bijvoorbeeld zijn vader Oscar aan Mick vertelt dat de pootjes van een salamander weer vanzelf aangroeien, denk je al: oh nee, hij zal toch niet?..

Gruweldaden
De gedachten van Mick komen we te weten in perspectiefwisselingen tussendoor. Ik vind het eigenlijk wel slim dat zijn gedachten in de derde persoon zijn geschreven. Je hebt zo het idee dat je in zijn hoofd kunt kijken, maar ziet hoe hij qua gevoelens ergens toch verder van zijn ouders af staat; de sympathie ontbreekt. Wat Mick allemaal bedenkt, is angstaanjagend. Van kinds af aan denk je dat hij vooral een nogal driftig jongetje is, maar Mick maakt een niet bepaald positieve ontwikkeling door. Je merk dat hoe ouder hij wordt, hoe enger zijn gedachtes en reacties worden. Eerst lijkt hij nog vooral vanuit zijn frustratie te reageren, maar later begint Mick er moordlustige interesses op na te houden.

Die interesses test hij het liefste uit in huis, bijvoorbeeld wanneer hij een spin loslaat op het gezicht van zijn moeder. Alleen toen al zat ik te gruwelen, en dat is dan nog een van zijn minder thrillerachtige acties. Chantal en Priscilla van Gastel weten de spanning in hun verhaal op te bouwen. Eigenlijk ga je steeds meer in het verhaal zitten en ben je zowel bang als nieuwsgierig naar wat er gaat gebeuren. De acties van Mick bouwen zich namelijk steeds iets groter of enger op, waardoor je verwacht dat het op een bepaald moment toch eens goed mis moet gaan. Het is fascinerend om te zien hoe ze ervoor hebben gekozen het gevaar in de thriller te laten komen van degene die juist beschermd moet worden.

Romantisch randje
Zonder jou is een thriller met gevoel. Zo heeft Valerie namelijk een onvoorwaardelijke liefde voor haar zoon. Zelfs als ze het verleden op moet rakelen om op zoek te gaan naar de origine van zijn persoonlijkheidsstoornis, stelt ze Mick altijd voorop. Ze is een echte moeder en een sterk personage, omdat ze bij haar standpunt blijft en niet op wil geven. Het zorgt voor een verhaal waar je je echt in in kunt leven. In combinatie met het (gebroken) liefdesplot van haar man Oscar, zorgt dat voor een gevarieerd boek waarin elk hoofdstuk anders is.

De relatie tussen haar en Oscar geeft deze thriller ook een gelijkenis met een psychologische roman. Het boek zelf is te spannend om als roman getypeerd te worden, dus ik zou Zonder jou het beste beschrijven als ‘een thriller met een romantisch randje’. De innerlijke strijd die vooral door Valerie wordt gevoerd in het boek, maakt het net iets meer dan alleen een spannend boek.

Succesvolle zusjes
Het einde zag ik zo gauw niet aankomen en zorgt er toch weer net voor dat je de thriller niet meteen vergeet. Zelfs als je het niet met het einde eens bent, is dat toch goed gedaan door Chantal en Priscilla. Dat er niet meer wordt gedacht aan wat er met een meisje in het ziekenhuis is gebeurd is jammer – of was het toch een droom? – maar gelukkig maar één van de kleine details. De vragen die namelijk gedurende het boek bij je opkomen, worden uiteindelijk allemaal beantwoord en dat is toch wel bevredigend.

Zonder jou is een thriller waar je bij huivert, meeleeft en warm van wordt. Je zou je van tevoren niet kunnen voorstellen dat een kijkje in het hoofd van een jongetje van twaalf zo angstaanjagend kan zijn. Het boek is het debuut als auteursduo van Chantal van Priscilla en is een geslaagde thriller geworden die je niet weg kunt leggen. Wat mij betreft een topdebuut, ik ben absoluut klaar voor meer Van Gastel & Van Gastel!