Foto: Marieke Nijkamp live vanuit Twente tijdens de digitale boekenclub.

Marieke Nijkamp stond vier jaar geleden meer dan een jaar in de top 10 van de New York Times-bestsellerlijst met haar Young Adult ‘This Is Where It Ends’, in het Nederlands uitgebracht als ’54 minuten’. In het tweede deel van het verslag over de digitale boekenclub van ‘Zelfs als we zwijgen’ lees je hoe de Twentenaar haar succes gebruikt om boeken te schrijven met diversiteit waarin iedere tiener een held kan zijn.

Het event werd georganiseerd door Boekhandel Maximus en HarperCollins Holland, met als host Sjors van Veen (Manager PR & Publiciteit bij HarperCollins Holland) en als interviewer Maritza Dubravac (boekverkoper bij Boekhandel Maximus).

In haar boeken vertelt Marieke Nijkamp de verhalen van tieners die zichzelf nu nog lang niet altijd terug kunnen vinden in boeken. De norm lijkt nog vooral te zijn dat hoofdpersonages cisgender (iemand van wie de genderidentiteit overeenkomt met het geboortegeslacht) en wit zijn. Hoewel het landschap diverser lijkt te worden, zijn we er volgens Nijkamp nog lang niet. “Ik denk dat er nog heel veel kan veranderen. Het is nu vijf à zes jaar geleden dat we We Need Diverse Books hebben opgericht. Op dat moment was het zo dat witte cis hoofdpersonen zonder handicap de norm waren. Als je diversiteit zag, was het vaak als issue: ‘Kijk eens hoe zwaar het is om transgender te zijn.’”

Sassy sidekick
Gelukkig komen er steeds meer boeken die diversiteit op een goede manier verwerken, niet alleen als bijrol en vaak geschreven door auteurs vanuit hun eigen ervaringen. “De afgelopen jaren zijn er heel veel mooie boeken uitgekomen die we niet voor mogelijk hadden gehouden. Het is heel goed dat mensen vanuit hun eigen ervaring schrijven, ze kunnen daar een stuk rijkdom en sensitiviteit in meegeven die je anders nooit zou bereiken.”

In Mariekes nieuwste Young Adult ‘Zelfs als we zwijgen’ hebben zowel Finn als Maddy een lichamelijke beperking. “Ik wilde graag een thriller schrijven waarin mensen met een beperking voorkomen. Dat zag ik niet vaak terug in Young Adult boeken. Wat ik met de personages heb geprobeerd te doen is dat Finns ervaring met chronische pijn heel anders is dan die van Maddie.” Nijkamp wil daarmee meegeven dat ieders ervaring verschillend is. “Er is niet één manier om transgender te zijn, gehandicapt te zijn; iedere persoon brengt een stukje eigen ervaring mee en eigen persoonlijkheid mee.”

Dit wil de schrijfster zowel laten zien voor lezers die zichzelf kunnen herkennen, als lezers daarbuiten. “Het gaat erom dat boeken ook essentieel zijn in het vormen van empathie voor andere culturen, andere seksuele geaardheid, andere identiteit, leven met een handicap. Daarnaast is het belangrijk voor lezers om zichzelf terug te zien en dat onderdeel te laten zijn van een stukje eigenwaarde. Dat je inziet dat je ook de held van een verhaal kan zijn, in plaats van de sassy gay sidekick of de persoon in de rolstoel die geschreven wordt om de hoofdpersoon te inspireren.”

Gelukkig in Twente
Zelf raadt Marieke Nijkamp tijdens de boekenclub ook een aantal boeken aan. ‘Elatsoe’ van Darcie Little Badger, “een moordmysterie over een Lipan Apache familie.” ‘Groei’ van Edward van Vendel, een bundel interviews vanuit het LHBTI spectrum, “erg indrukwekkend, een boek waarvoor je zo nu en dan kunt gaan zitten om een interview te lezen, het is een stukje rijkdom.” ‘You should see me in a crown’ van Leah Johnson, “een boek dat je in deze tijd moet lezen, het voelt als een knuffel in deze tijd, je wordt er echt blij van”. En het onlangs verschenen ‘Zomerburen’ van Rianne Robben, “het speelt zich af in Drenthe. Dat was voor mij als Twentenaar heel leuk, ik zag ontzettend veel overlap in cultuur, daar werd ik heel vrolijk van.”

Vanuit de kijkers komt ook de vraag of Marieke, gezien haar enthousiasme voor ‘Zomerburen’, zelf eens een boek zou willen schrijven dat zich in Nederland afspeelt. “Het lijkt me heel leuk om een keer te schrijven over Twente, maar dan moet wel het juiste verhaal voorbijkomen.” Waar ze die inspiratie dan vandaan zou moeten halen? “Veel vragen stellen vragen over de wereld. Dat is een constante monoloog in mijn achterhoofd. Waarom maken mensen keuzes? Waarom doen ze wat ze doen? Als je een vriendengroep hebt die barsten begint te voortonen, wat doe je dan? Mijn hoofd is een grabbelton van elementen die ik wil zien in boeken.”

Die grabbelton van elementen loopt niet altijd goed af voor de personages, denk maar eens terug aan de vriendengroep in het verlaten hutje. “Ik denk niet dat ik snel een boek zal schrijven waarin alles goed gaat. Er moet dan wel iets exploderen of iets tragisch gebeuren. Ik denk dat ik anders snel verveeld raak.” Komt er dan nooit een boek met een happy ending? “Wie weet ooit. Misschien doe ik Twente en dat in één keer. ‘Gelukkig in Twente.’” Haar fans zullen ieder boek met open armen ontvangen.

In DEEL 1 van het verslag van de digitale boekenclub lees je over het debuutsucces van Marieke Nijkamp en de hoge verwachtingen hierna, haar liefde voor rollenspellen en hoe ze die hobby heeft toegepast in haar nieuwste boek ‘Zelfs als we zwijgen’.